Borstvoeding op het werk vereist integrale aanpak
Het belang van goede kolfruimtes
Hoe ziet een goede kolfruimte eruit? En wat werkt nou precies bij borstvoeding op de werkvloer? Tip: een integrale aanpak. Dr. Roseriet Beijers over effectiviteit, goed werkgeverschap en werkplek inclusie.

Borstvoeding op het werk vereist integrale aanpak
De aanwezigheid van goede kolfruimtes is niet alleen een uiting van goed werkgeverschap, maar ook een enorme voorspeller voor het langer geven van borstvoeding. En hoe langer moeders borstvoeding geven, hoe meer gezondheidsvoordeel voor de baby én de moeder. Maar hoe ziet een goede kolfruimte eruit? Wat levert een goede kolfruimte de werkgever op? En wanneer je de kolfruimte goed voor elkaar hebt, ben je er dan als werkgever?
Kolfruimte cijfers
Slechts 16% van de kolvende vrouwen heeft een kamer tot beschikking die ook puur en alleen is bedoeld voor kolven. De andere 84% maakt gebruik van ruimtes die ook voor andere doeleinden zijn bestemd. Cijfers van het Voedingscentrum laten zien dat 50% van de moeders hierbij een comfortabele stoel mist, en dat bij 30% van de gevallen de deur niet op slot kan. De minimale basis om te kunnen kolven is dus niet altijd aanwezig.
Waaraan moet een kolfruimte voldoen?
Het Arbobesluit is een geldende richtlijn die werkgevers verplicht om een geschikte, afgesloten ruimte beschikbaar te stellen. Als dit niet mogelijk is, dan mag een medewerker zelf een kolfruimte regelen, of naar haar baby toegaan om te voeden. Hierbij de minimale vereisten, de zogenoemde musthaves, wat betreft kolfruimtes.
Een kolfruimte:
kan van binnenuit afgesloten worden,
is hygiënisch,
biedt voldoende privacy,
is voldoende rustig en afgezonderd,
bevat een bed of rustbank,
bevat voldoende verse lucht en voorzieningen voor klimaatbeheersing,
is vrij van risico’s, zoals de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen en verontreinigingen.
Heb je genoeg kolfruimtes die voldoen aan deze criteria? Dan toon je goed werkgeverschap op het gebied van borstvoeding. Onderzoek van Ouders van Nu laat echter zien dat bij 66% van de moeders de kolfruimte niet voldoet aan deze minimale eisen. Er is dus nog werk aan de winkel.
“Ik zat te kolven in een megakoud klushok”.
Maar er is meer dan de minimale vereisten. Zo verhoogt onder meer de aanwezigheid van een koelkast, wasbak, en de mogelijkheid om het licht te dimmen aanzienlijk de kwaliteit van de kolfruimte. Onderzoek laat zien: hoe hoger de kwaliteit van de kolfruimte, hoe makkelijker het kolven wordt. En hoe beter de werknemer zich voelt. Werkgevers doen er dus goed aan om echt uit te pakken met de kolfruimtes voor een optimale employee experience. En een soepele onboarding terug naar werk leidt tot het behouden van vrouwelijk talent.
Kolfruimte winst voor de werkgever
„Als je werknemers ondersteunt bij het geven van borstvoeding, heeft dat een positief effect op zowel je werknemer als je organisatie”, aldus Lolkje de Vries, woordvoerder bij het Voedingscentrum. „Het zorgt onder andere voor minder verzuim, omdat kinderen die borstvoeding hebben gekregen de eerste jaren minder vaak ziek zijn”. Daarnaast blijkt: hoe hoger de kwaliteit van de kolfruimte, hoe minder gestresst moeders zich voelen. En hoe gesteund moeders zich voelen door de werkgever. We weten uit onderzoek dat sociale steun op het werk, of het gebrek daaraan, een enorme voorspeller is voor verloop en verzuim.
Wij hebben onze kolfruimte goed voor elkaar. Zijn we er nu?
De beschikbaarheid van een goede kolfruimte is key. Maar niet voldoende. Als de werknemer geen steun voelt van haar collega’s, de leidinggevende of de organisatie om te kolven, dan leidt dit alsnog tot een borstvoedingsstop.
Ben je als werkgever op zoek naar een effectieve aanpak gericht op welzijn op de werkvloer? Een van onze belangrijkste tips: een integrale aanpak maakt het verschil. In impact en innovatietermen wordt dit een interventiemix genoemd. Dus individuele begeleiding, omstandigheden en ruimtes op de werkvloer geoptimaliseerd, en beleid en richtlijnen op orde.
Concreet wordt borstvoeding op de werkvloer bij een integrale aanpak ondersteund op drie niveaus: het niveau van de werknemer, de leidinggevende en de organisatie. De werknemer wordt daarbij ondersteund vóór en tijdens de terugkeer naar het werk.
Deze aanpak blijkt effectief uit het onderzoek van Sjoukje van Dellen. Moeders die door een lactatiekundige worden begeleid hebben 66 procent minder risico te stoppen met borstvoeding, dan moeders die geen begeleiding krijgen. “Niet voor niets is het Pro Parents Platform ingericht op basis van de interventiemix,” aldus Dr. Roseriet Beijers, ontwikkelingspsycholoog en Universitair Hoofddocent aan de Radboud Universiteit. “Daarmee krijgen medewerkers niet alleen steun vanuit de leidinggevende en de organisatie, maar ook van zorgexperts, zoals lactatiekundigen.”
Tot de rol van de leidinggevende behoort onder meer het zorgen voor voldoende, goede kolfruimtes, inclusief voldoende, beschikbare tijd om te kolven. En op het niveau van de organisatie wordt gezorgd voor goed beleid en het geven van voorlichting aan werknemers, leidinggevenden en collega’s, om zo de sociale steun op het werk te verhogen.
Conclusie
**Goede kolfruimtes betekenen winst voor de werknemer, de baby én de werkgever. In het kader van goed werkgeverschap zorg je voor voldoende, goede kolfruimtes binnen je bedrijf. Maar laat deze niet alleen voldoen aan de minimale eisen en verhoog de kwaliteit van de ruimte. Denk daarbij onder meer aan de mogelijkheid om kolfspullen te steriliseren en het creëren van een fijne sfeer. En kijk verder binnen je bedrijf. Hoe kun je bijvoorbeeld jouw werknemers ondersteunen en begeleiden tijdens de transitie terug naar werk? Als je hier werk van wilt maken, denken we graag met je mee. **
De inhoud van dit artikel is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek
Dit stuk is gebaseerd op het artikel ’Ik zat te kolven in een megakoud klushok’ wat verscheen in Het Haarlems Dagblad op 3 oktober 2023. Je kunt de bronnen bij dit artikel opvragen door een mail te sturen aan [email protected].