Van oorsprong kent Nederland een sterke ‘moederschapsideologie’, wat betekent dat binnen de Nederlandse cultuur de overtuiging leeft dat de moeder de belangrijkste ouder is. Dit blijkt ook uit de positioning paper ‘Vader als volwaardig ouder’ van het Erasmus MC in samenwerking met o.a. Professor dr. Tessa Roseboom en David Borman. David: ‘Nederland is Europees kampioen moedergerichtheid: als je kijkt naar zwangerschap en ouderschap is het gros gericht op de moeder.

Bij de verloskundige staan er wel twee stoelen, maar zit de vader vaak half verstopt achter het computerscherm. Er is zwangerschapsyoga, maar er zijn nauwelijks vaderschapscursussen. En deze worden ook niet vergoed door de zorgverzekeraar. In de appgroep van een schoolklas zitten bijna alleen maar moeders. En ga zo maar door. Dat maakt het moeilijk om je vaderrol te vervullen zoals je zou willen.’

David geeft aan dat vaders behoefte hebben aan:

We moeten het vaderschap normaliseren, stelt David. ‘Het is niet gebruikelijk dat vaders zich uitspreken over hun gezin en het belang hiervan. Maar dat zou het wel moeten zijn. Als één man zich uitspreekt, maakt dat het voor andere mannen ook weer makkelijker om zich te laten horen. Ik vond het een goed voorbeeld dat verslaggever Herman van de Zandt de Tour de France verliet om bij de groep 8 musical van zijn zoon te kunnen zijn. Hij liet zien dat het ouderschap ook voor vaders prioriteit heeft. Dat hebben we nog veel meer nodig. Dus als je naar het consultatiebureau gaat, vertel dat dan vooral luidkeels aan je collega’s, in plaats van een smoesje over een tandartsafspraak.’

David: ‘Er zijn werkgevers die bijvoorbeeld het wettelijke partnerverlof aanvullen, zodat het niet 70%, maar 100% doorbetaald wordt. Maar aan de andere kant heb je ook werkgevers die je op het hart drukken om je twee keer te bedenken voor je verlof opneemt.’

Goed werkgeverschap voor (aanstaande) vaders gaat volgens David met name om het bieden van steun en flexibiliteit. Daar waar de één steun en ruimte ervaart, is voor de ander vaderschap op de werkvloer een grote uitdaging. David: ‘Je wil dat een werkgever geen onderscheid maakt tussen vaders en moeders: dat je na de geboorte van je kind minder kan gaan werken om voor je baby te zorgen, dat je een ziek kind van de opvang kan halen, en ga zo maar door. Ik denk dat het belangrijk is dat je als werkgever actief de mogelijkheden moet aanreiken. Zorg dat je werknemers de verlofregelingen kennen én begrijpen waarom het belangrijk is om hier gebruik van te maken. Daar kun je het Pro Parents Platform ook voor inzetten.’

Werkgevers zien het investeren in medewerkers soms nog als weggegooid geld, maar het betaalt zich dubbel en dwars terug, aldus David: ‘De werknemers van tegenwoordig die shoppen; ze gaan gewoon naar een andere werkgever als een werkomgeving niet bevalt. Maar als je het verschil maakt in zo’n uitdagende en belangrijke fase als de fase van gezinsvorming, dan houd je er betrokken en gemotiveerde werknemers aan over. Die bij je willen blijven werken.’

Zwangerschapsyoga, centering pregnancy, de afspraken bij de verloskundige – vrijwel alle zorg rondom een geboorte is gericht op de moeder. En vaders? David: ‘De zorg benadert een zwangerschap en het ouderschap vanuit een biologisch perspectief: de moeder draagt en baart het kind en krijgt de zorg. De afgelopen jaren is er veel onderzoek gedaan naar de eerste 1000 dagen in het leven van een kind, en hoe bepalend de rol van de ouders hierin is. Een betrokken vader is een belangrijke factor in het welzijn van een kind. Als we de zorg vanuit dit perspectief zouden inrichten, zou onze geboortezorg er héél anders uitzien. En zich dus óók meer op vaders richten. Gelukkig is er al wel een verschuiving gaande. Dat zorgverleners zich realiseren dat een traumatische bevalling of een stilgeboorte ook voor vaders impact heeft en dat daar een zorgpad voor nodig is.’

Moeders trekken – vaak onbewust – de zorg voor een kind naar zich toe. Dit wordt ook wel Maternal Gatekeeping genoemd. David: ‘Ik hoor dan vaak moeders zeggen: “Maar ik weet toch ook gewoon het beste wat mijn kind nodig heeft? Hoe ik hem moet verschonen? Wanneer ze honger heeft?” Maar als je als moeder de hele tijd de luier verschoont, geef je je partner niet de kans om ook te leren hoe dit moet. Geef je partner het vertrouwen dat het goedkomt als hij alleen voor het kind zorgt. Accepteer dat deze zorg misschien net wat anders is dan je het zelf zou doen. Maar ja partner wil óók het beste voor jullie kind. En zo kunnen jullie het ouderschap gelijkwaardiger delen.’