15 feb Het papapotentieel
Het papapotentieel
Wat jonge ouders willen
Veel (jonge) ouders verdelen werk en zorg niet evenwichtig, terwijl ze dat in theorie wel zouden willen. Eén van de redenen: onbenut ‘papapotentieel’. ‘Mannen wordt zelden gevraagd of ze wel die fulltime kostwinner willen zijn.’
Dit artikel is geschreven door Jannie Benedictus en verscheen in FD persoonlijk 1 juli 2023.
Remco de Nooijer (35) geniet van zijn laatste week verlof voordat hij weer aan het werk gaat als afdelingshoofd bij Rijkswaterstaat. Hij was twaalf weken thuis rondom de geboorte van zijn eerste kind. ‘Mijn vrouw en ik vinden het heel belangrijk om samen een goede start te maken. Gelukkig kon ik geboorteverlof inzetten in combinatie met ouderschapsverlof. Mijn werkgever stond daar meteen achter. Collega’s die eerder kinderen hebben gekregen, hadden dat ook wel gewild, zeiden ze. Dat snap ik. Het idee van twee dagen verlof klinkt absurd, ook al is het kortgeleden dat we dat heel gewoon vonden.’ De Nooijer is blij met de voorbije periode. ‘We kennen onze zoon allebei heel goed, hebben beide veel zelfvertrouwen en ook mijn vrouw kan straks uitgeruster weer aan het werk.’
De meeste stellen zouden de zorg voor hun kinderen het liefst gelijk verdelen, maar in de praktijk lukt dat slechts een op de acht. Volgens Joyce Knappe, die met haar bedrijf Pro Parents werkgevers ondersteunt in het vormgeven van levensfasegericht personeelsbeleid, ligt dat aan een combinatie van factoren. ‘We zijn heel erg bezig met vrouwen meer laten werken, maar we moeten ook mannen de kans geven om meer te zorgen. Wist je dat zestig procent van de mannen een onvervulde deeltijdwens heeft?’
Papapotentieel, zo noemt Tessa Roseboom het. Ze is hoogleraar Vroege Ontwikkeling en Gezondheid aan de Universiteit van Amsterdam, werkzaam in Amsterdam UMC en schreef onder andere het boek ‘Gelijk goed beginnen’. ‘Mannen hebben minder mogelijkheden om hun rol als vader in te vullen’, stelt ze. ‘Dat begint al bij de beeldvorming rondom de zwangerschap. Veel informatie is gericht op moeders.’ Betrokken vaders die verlof kunnen opnemen, hebben een eerlijker taakverdeling op korte én op lange termijn tot gevolg, zegt Roseboom. ‘Het is voor een vrouw makkelijker om terug naar het werk te keren wanneer ze niet het gevoel heeft dat alle zorg bij haar ligt en dat als het ware de hoofdverzorger het nest verlaat. Uit internationaal onderzoek weten we dat een vader die zorgt ook op de langere termijn tot meer arbeidsparticipatie van vrouwen leidt.’ Bovendien, en dat vindt Roseboom nog belangrijker, zijn de gezondheidseffecten op kinderen groot. ‘Kinderen met ouders die goed in hun vel zitten, groeien beter op. Het is echt win-win aan alle kanten.’
Pro Parents is er voor ouders die werken. En voor werkgevers die dat zo willen houden. Samen bouwen wij het support system dat iedere ouder verdient. Slimme technologie, wetenschappelijk onderbouwde informatie en een netwerk aan experts die 24/7 voor je klaarstaan. Dat is inclusief werkgeverschap. Als een Pro. Ook het verschil maken voor werkende ouders? We vertellen je graag meer.
Als bedrijf goed omgaan met Ouderschap op de werkvloer?
Maak een afspraak voor een strategie gesprek en ontdek hoe wij bedrijven ondersteunen.
Knappe ziet dat op de werkvloer veel programma’s op vrouwen zijn gericht. Waar het steeds vaker voorkomt dat aanstaande of jonge moeders coaching of mentoring krijgen aangeboden, wordt met de vader nauwelijks gepraat. ‘Waarom vraagt een leidinggevende niet aan een aanstaande vader hoe hij werk en zorg wil combineren? Zelfs de vader zélf vraagt zich zelden af of hij de rol als fulltime kostwinner wel wil vervullen.’
Los daarvan is de basis vaak niet op orde, zegt Knappe. ‘We weten dat er in de periode na de geboorte van het eerste kind een groot risico op uitval en verzuim is, maar leidinggevenden kennen de relevante regelgeving vaak onvoldoende. Stel dat een bevalling gecompliceerd verloopt. Dan heeft een vader recht op calamiteitenverlof zodat hij thuis kan ondersteunen. Maar weet hij dat ook? En wat zijn op dat moment de rechten van de vrouw? Wanneer na een pittige start de terugkeer naar werk moeizaam verloopt, dan is de kans groot dat de vrouw afhaakt.’
Managers moeten meer vaardigheden ontwikkelen in het omgaan met werknemers in de fase van gezinsvorming, vindt ze. ‘Zodat ze op een empathische manier het goede gesprek kunnen voeren en meedenken met de behoeftes. ‘Ik merk bijvoorbeeld dat jonge vaders vaak twijfelen over het moment dat ze hun verlof moeten opnemen. Rondom de bevalling? Of pas als hun vrouw weer gaat werken? Het is prettig wanneer een werkgever flexibel is, want niemand weet vooraf hoe het gaat zijn.’
Wanneer na een pittige start de terugkeer naar werk moeizaam verloopt, dan is de kans groot dat de vrouw afhaakt.
Een open gesprek voeren met zowel aanstaande vaders als moeders is nog niet zo makkelijk. Toen wetenschapper Roseboom twintig jaar geleden zelf moeder werd, kreeg ze het verzoek om niet ‘te parttimerig’ te gaan doen. ‘Dat ontmoedigde me zo en voelde zo onvrij dat ik er een paar jaar tussenuit ging. Gelukkig kon ik makkelijk weer instromen, maar die pauze was misschien helemaal niet nodig geweest wanneer er met mij gepraat was.’
Ook Linda Nieuwenhuizen (38), senior manager bij verzekeraar Achmea, kent de waarde van een open gesprek zonder traditionele aannames. Zij wilde na haar eerste zwangerschap vier dagen gaan werken. Dacht ze. ‘Iedereen ging daarvan uit en ik ging erin mee’, zegt ze terugkijkend. Vrienden en collega’s vertelden haar dat werk minder belangrijk zou worden. ‘Maar dat klopte niet. Niet voor mij. Ik zat enorm te modderen met die vier dagen. Kreeg mijn werk niet af op de manier die ik gewend was. Uiteindelijk heb ik het aangekaart bij mijn leidinggevende en de hr-afdeling. Zij begrepen het. Het was oké als ik vijf dagen wilde werken. De juiste balans is voor iedereen een andere, zeiden ze. Die opmerking was voor mij heel belangrijk, ik had al bijna het gevoel dat er iets mis met me was.’ Ook nu Achmea een 34-urige werkweek heeft ingevoerd, blijft Nieuwenhuizen 40 uur werken. ‘Voor ons gezin is dat het beste, dit werk geeft me enorm veel energie.’
De boodschap van Nieuwenhuizen aan andere leidinggevenden: blijf in gesprek en houd de vinger aan de pols. ‘Aanstaande ouders weten niet wat hen te wachten staat. Je krijgt geen handleiding bij je kind of het ouderschap. Als manager probeer ik me te verdiepen in dat wat een medewerker nodig heeft. Soms kan het nodig zijn om het aantal uren na het verlof rustig op te bouwen. Zo voorkom je dat iemand kopje onder gaat en afhaakt.’
Joyce Knappe waarschuwt er daarbij voor om de eigen ambities op anderen te plakken. ‘Wil een vrouw drie dagen gaan werken, wees dan niet meteen bang dat je de volgende deeltijdprinses tegenover je hebt zitten. Verdiep je in de gezinssituatie. Ga na een tijdje nog eens in gesprek. Hoe loopt het? Is uitbreiding mogelijk?’
Remco de Nooijer gaat straks vier dagen werken, net als zijn vrouw. ‘Ik was gewend aan fulltime. Het zal best spannend worden, krijg ik mijn werk wel af?’ Dat veel mannen een onvervulde deeltijdwens hebben, begrijpt hij wel. ‘Ik denk dat het erg aan de bedrijfscultuur ligt. Maar zelfs ik heb me afgevraagd, ondanks dat ik meteen alle ruimte kreeg, of het opnemen van een lang verlof en parttime terugkomen negatieve gevolgen zou hebben voor mijn carrière.’ Knappe herkent dat sommige bedrijfsculturen in combinatie met de traditionele Nederlandse moederschapscultuur belemmerend zijn voor de zorgende man. ‘Het wordt als niet-masculien gezien, iets voor watjes. Rolmodellen helpen enorm.’ Maar er zijn ook financiële barrières. ‘Mannen krijgen hun geboorteverlof voor zeventig procent doorbetaald terwijl we vrouwen volledig doorbetalen. Daar begint de ongelijkheid al’, zegt Knappe. Roseboom vult aan: ‘Vrouwen werken vaker in sectoren die minder betalen. Dat maakt de keuze voor de carrière van de man vanuit financieel oogpunt vaak logischer. Daar kun je als overheid echt iets aan doen. En dan heb ik het nog niet eens over de kinderopvang waar ouders zich grote zorgen over maken. Dat helpt ook niet. Een vraagstuk dat zo maatschappelijk relevant is, kun je niet alleen op het bord van ouders neerleggen.’
Uit de Emancipatiemonitor 2022
- Na de komst van kinderen gaat bijna 45 procent van de vrouwen minder werken of stopt. Ruim 9 op de 10 mannen blijven evenveel uur werken.
- Een groot deel van de parttime werkende vrouwen zou meer uren willen werken wanneer werk en privé beter zijn te combineren.
- Vrouwen met een voltijdbaan en een jong kind ervaren vaker een disbalans tussen werk en privé dan in voltijd werkende vaders.
- Het grootste deel van de Nederlandse bevolking vindt voor moeders met een kind tussen 0 en 4 jaar twee of drie dagen per week werken genoeg. Voor vaders met kinderen tot 4 jaar wordt de vierdaagse werkweek vaker dan de vijfdaagse als ideaal gezien.
Dit artikel is geschreven door Jannie Benedictus en verscheen in FD persoonlijk 1 juli 2023
Wil jij vaker dit soort blogs ontvangen? Wij hebben een nieuwsbrief! Je kunt je hieronder inschrijven.
Gerelateerde nieuwsberichten
Slaaptekort heeft een impact op het hele gezin.…
Vaders van dochters maken zich vaker hard voor…
Als opvoedkundige is Joyce gespecialiseerd in de psychologie…
Geef je borstvoeding en ga je binnenkort weer…
De vijf belangrijkste zaken die je als leidinggevende…
Uit recent onderzoek van Gartner blijkt dat leidinggevenden…
Vanaf 2 augustus 2022 hebben alle ouders in…
Dr. Roseriet Beijers, ontwikkelingspsycholoog en Head of Quality…
‘Ik zat te kolven in een megakoud klushok’.…
Werk mee aan onze missie
Wil jij het verschil maken voor de werkende ouders van nu en morgen? Bekijk onze vacatures of neem contact op.